Artykuły
Zabytek: Polska kapliczka koło Pogórza z 1886 roku
Autor: ANDRZEJ DEREŃ.
Publikacja: Środa, 15 - Luty 2012r. , godz.: 11:16
W 1886 roku niejaka Marya Dziony wystawiła krzyż-kapliczkę przy drodze do Pogórza.
Takich fundacji na dawnym Śląsku było wiele, jednak w tym wypadku jej wyjątkowość polega na tym, że sentencja na niej napisana została literacką polszczyzną. W czasach PRL powiedziano by, że to kolejny dowód polskości Śląska. To daleko idący komentarz. Lepiej napisać, że w latach 80. XIX w. język polski na północy i wschodzie ziemi prudnickiej nie był czymś szczególnie wyjątkowym, a miejscowa ludność identyfikowała się z nim. Raczej nie posługiwała się literackim językiem, ale śląskim dialektem, to był jednak język mówiony, w piśmie posługiwano się językiem polskim literackim. Czy na tej podstawie można stwierdzić, że Maria Dziony była Polką? Według współczesnych nam kryteriów o swojej narodowości ona sama musiałaby zdecydować, jednak to, że język polski był jej bliższy niż język niemiecki jest faktem niepodważalnym.
Takich pomników języka polskiego z czasów niemieckich jest na ziemi prudnickiej więcej. Warto je odszukać, są na niejednym wiejskim cmentarzu, ale tylko w tych miejscowościach, gdzie dziś mieszka ludność deklarująca w spisie powszechnym narodowości niemiecką bądź śląską. Uchowały się przed "germanizacją", bo były akceptowane przez miejscową ludność, tak samo jak dziś znajdziemy sporo jeszcze nagrobków i kapliczkowych napisów w języku niemieckim (z tego wniosek, że też Polacy nie byli tak skrajnie i wrogo nastawieni do języka niemieckiego jak usiłuje się ich często przedstawiać).
Kolejną ciekawostką pomnika z Pogórza jest "podpis" kamieniarza. Wykonał go niejaki Wiesner z Neustadt, czyli z Prudnika.
Duszo moja, bądź cierpliwa
cierp kary, walcz i czuwaj
nad sobą, bo im więcej i
wierniej walczyć będziesz dla
Boga, tym większe będzie
Szczęście twoje gdy się
Z nim połączysz na wieki.
Na chwałę Boga data wyst: 1886,
Marya Dziony.*
* - ze względu na jakość dostępnych fotografii w cytowanej treści mogą wystąpić niewielkie różnice w porównaniu z oryginałem.Polecamy teksty na podobny temat
Kategoria: Z archiwum odkrywcy
Powrót do wyboru artykułu +
Komentarze
